رز سانگ

بزرگترین غار دنیا

بزرگترین غار جهان

غارها یکی از اسرار آمیزترین نقاط طبیعت روی زمین هستند . مکان هایی نهفته در دل کوه ها ، که هزاران حرف نگفته دارند .

مکان هایی زیبا ، جذاب و در عین حال ترسناک و پر رمز و راز که نشان دهنده گوشه ایی از عظمت خداوند بزرگ هستند.

تعداد این غارها در دنیا کم نیست ، هر کدام از آن ها برای خود رمز و رازهایی دارند .

همراه کارناوال امروز به بزرگترین غار دنیا سفر خواهیم کرد .

با بزرگترین غار جهان آشنا شوید
غار « دونگ سون » (به ویتنامی هانگ سون دونگ) بزرگترین غار جهان با ارتفاع تقریبا ۹۰۰۰ متر ، عمق ۱۵۰ متر و به وسعت ۵۰۰۰ کیلومتر است. غاری بسیار بزرگ و عظیم که ۷۴۷ نفر را می توان در آن جای داد . زمانی که به این غار می روید لحظه ای این سوال برای شما پیش می آید که :

آیا هنوز روی همین کره هستید یا به یک دنیای دیگر سفر کردید ؟!

این غار در استان «کوانگ بن» در کشور ویتنام واقع شده است و یکی از زیباترین نقاط روی زمین است ; دهانه غار همانند پنجره بزرگی است که باعث تابش نور خورشید به درون غار شده و علاوه بر ایجاد فضای رویایی به رشد درختان و سرسبزی قسمت دهانه غار هم کمک کی کند .

چگونگی کشف غار هانگ سون دونگ
سال ها پیش (۱۹۹۱) فردی بنام «هوخان» که برای امرار معاش در جنگل های ویتنام و پارک ملی «فون نهاکی بانگ» مشغول جستجو و شکار بود ، اتفاقی به دهانه ی غار رسید . وقتی جلوتر رفت ، ابرهای زیبایی دید که از دهانه غار بیرون زده اند و صدای زیبای امواج رودخانه ایی را ، از داخل آن شنید .

با نسیم تندی که از داخل غار می وزید بی اختیار وارد آنجا شد ، منظره های زیبا و باورنکردنی روبه رویش او را شگفت زده کرد ، به گفته خودش تا کسی نبیند ، زیبایی آن را باور نمی کند .

او بعد از این که به خانه بازگشت به دلیل مشغله زیاد آن را فرموش کرد .

اما سال ها بعد یعنی در حدود سال ۲۰۰۸ یک زوج غارشناس بریتانیایی بنام های هاوارد و لمبرت که برای دیدن غارهای ویتنام به این کشور و منطقه آمده بودند ، با «هوخان » آشنا شدند و پس از ۱ سال با کمک وی توانسند غار مورد نظر را بیابند و بعدها آن را به ثبت جهانی یونسکو (به عنوان بزرگترین غار جهان) در آورند .

نامگذاری غار هانگ سون دونگ
طبق گفته «هوخان» تیم غار نورد بریتانیایی در ابتدا نام او را بر روی غار نهاده بودند ، اما بعدها با اجازه او نام غار را به دونگ سون تغییر دادند.

«دونگ» نام دهکده ای است که در نردیکی غار قرار دارد و از آنجا باید به غار رسید و «سون» به معنی کوه است . پس «دونگ سون» یعنی کوه دهکده و «غار کوه دهکده» معادل «Doong Son Cave» می باشد .

اکتشافات در غار
بعد از اینکه غار کشف شد و اولین نفرات برای بازدید ، به این مکان ناشناخته در دنیا قدم گذاشتند قطعا نیاز بود تا این مکان بیشتر شناخته شود.

برای همین در آوریل سال ۲۰۰۹ یک تیم از مکتشفان انگلیسی و ویتنامی به این غار رفتند تا از راز و رمز آن پرده بردارند . در جریان این تحقیقات متوجه شدند که چنین غار عظیمی در دل جنگل های بارانی ویتنام چیزی در حدود ۲ تا ۵ میلیون سال قبل توسط یک رودخانه زیر زمینی به وجود آمده است .

این تحقیقات همچنان ادامه دارد . برخی دیگر از این نتایج از این قرار است که محققان توانسته اند تا کنون بیشتر از ۱۵۰ غار و ۱۴۰ کیلومتر تونل را در این غار کشف و شناسایی کنند .

ورود به بزرگترین غار دنیا
این غار به همان اندازه که بزرگ است ،شگفتی هم دارد . از همان ابتدای ورود به غار آنقدر موارد عجیب وجود دارد که شما را متحیر و محسور خود می کند.

زمانی که می خواهید وارد غار شوید از یک مسیر عمودی می گذرید که ارتفاع آن در حدود یک آسمان خراش ۴۰ طبقه است البته این مسیر را به سمت پایین طی می کنید .بعد از این که از این گذرگاه با عظمت عبور کردید به ستون هایی از رسوبات کربنات کلسیم می رسید که دست کمی از بلند ترین آسمان خراش های دنیا ندارند .
در هانگ سون دونگ «استاگلامیت(چکیده)»های زیبایی به بلندی ۸۰ متر از زمین سر بیرون آورده اند و با «استالاکتیت(چکنده)» های زیبایی که از سقف چکیده اند ، منظره زیبایی را شکل داده اند . ابرهای مه آلودی که در نتیجه آب و هوای داخلی غار هستند ، همه جا را پوشانده و فضایی رمز آلود را ایجاد نموده است.قطرات آبی که از سقف بیرون زنده اند ، همچون مروارید زیبایی در درون غار می درخشند . این ها تنها صحنه هایی است که در لحظه ی ورود به غار انتظار شما را می کشند . مطمعنا چیز های شگفت آور زیادی در دل غار وجود دارد .

یک پدیده ی دیگر روی زمین
زمانی که روی این غار راه می روید و زیبایی ها را پشت سر می گذارید ، شگفتی هایی وجود دارد که چشمان شما را به خود خیره می کند .

مثل حوضچه های کوچک و بزرگی که روی زمین خشک شده اند و سنگ های ریزی که درون آن ها باقی مانده ، مانند قطره های ریز آبی هستند که روی هم انباشته شده و زیبایی خاصی دارند .

زندگی در غار هانگ سون دونگ
چنین غاری با توجه به موقعیت جغرافیایی که دارد و با توجه به آب و هوای خود از نوع پوشش گیاهی و جانوری خاصی برخوردار است . همین موضوع باعث شده که گیاهان و جانوران زیادی این غار را برای زندگی انتخاب کنند .

گیاهان بیشتر در مناطق ابتدایی غار به چشم می خورند در واقع تا جایی از غار که نور به آن می رسد گیاهانی رشد کرده اند .

همینطور جانوران زیادی از جمله انواع خفاش , مار , پرندگان , میمون ها و … در هانگ سون دونگ به حیات خود ادامه می دهند .

بزرگترین غار جهان

راه دسترسی به غار
با توجه به اینکه این مسیر تنها راه رسیدن به غار است . در طی این مدت اندک از کشف غار ، زندگی مردمان این دهکده رونق خوبی پیدا کرده است.

برای اغلب گردشگران سفر به این دهکده و ملاقات با مردم مهربان آن بسیار شگفت انگیز بوده است .

این دهکده تاکنون شیوه زندگی قدیمی خود را حفظ کرده است.

غار کلماکره ؛ گنجینه‌ پر رمز و رازی که به یغما رفت

غار کلماکره در شهرستان پلدختر استان لرستان، یکی از پررمز و رازترین غارهای تاریخی و طبیعی ایران است. در مورد این غار که مدفن ششمین گنجینه‌ی بزرگ جهان بوده، داستان‌های بسیار جالبی وجود دارد، از داستان پیدا شدن گرفته تا آثار تاریخی کشف شده و قدمت آن. با کجاروهمراه باشید.

غار کلماکره در بخش مرکزی شهرستان پلدختر استان لرستان و در نزدیکی روستایی به نام طاق ملک حسین، در شرق یکی از آخرین دره‌های صخره‌ای کوه آهکی ملّه در پلدختر قرار دارد و به علت اینکه پیشانی غار حدود ۱/۵ متر پایین‌تر از دهانه‌ی آن است، غار برای مدت‌های طولانی از نظرها پنهان بوده است. درباره‌ی محل این غار اختلاف نظرهایی وجود دارد، چرا که اهالی پلدختر آن را به نام خود و مردم رومشکان هم آن را متعلق به خود می‌دانند، اما در اسناد رسمی این غار در حوزه‌ی شهرستان پلدختر ثبت شده است.

غار کلماکره

تاریخچه‌ی غار

داستان غار کلماکره از ابتدا تا انتها پر از رمز و راز است و روایت‌‌های مختلفی درباره‌ی آن وجود دارد. قدمت این غار به حدود ۲۷۰۰ سال پیش بازمی‌گردد و برخی معتقدند که اینجا مدفن ثروت پادشاهان ساسانی بوده و یکی از مهم‌ترین خزائن دولت‌های ایران باستان مثل هخامنشیان و ساسانیان در این غار نگه‌داری می‌شده است. عده‌ای دیگر این غار را مربوط به دوران نوعیلامیان و ماقبل هخامنشیان می‌دانند و می‌گویند که این گنجینه، میراث یا هدایای پادشاهان متعدد است

در هر صورت یکی از روایت‌ها درباره‌ی گنجینه‌ی غار کلماکره این است که پس از تصرف بابل و بین‌النهرین توسط کورش، تمام خزائن معابد بابل از شوش به این غار منتقل شدند. روایت دیگری هم می‌گوید که این گنجینه در زمان حمله‌ی اسکندر به ایران به کوه‌های پلدختر منتقل شد و چهار نگهبان برای محافظت از آن انتخاب شدند. این چهار نگهبان به مرگ طبیعی از دنیا رفتند و هر کدام نفر قبل از خود را دفن کرده است. در زمان کشف غار در سال‌های گذشته، بقایای اسکلت‌های این نگهبانان پیدا شد. یکی از باستان‌شناسانی که مدتی را در غار کلماکره به اکتشاف گذرانده می‌گوید که خاکی اول غار، گورستانی است که ۱۲ تدفین در آن انجام شده است.

علت نام‌گذاری

کلماکره (Kalmakareh) از سه کلمه‌ی «کل»، «ما» و «کره» تشکیل شده است. «کل» در گویش لری نوعی حیوان حلال‌گوشت کوهی با شاخ‌های کمانی رو به بالا یا همان نرینه‌ی بز کوهی است. «ما (مان)» به معنای مأوا و مکان استقرار و «کره» نیز نوعی درخت مشابه انجیر با میوه‌های نامرغوب و غیرخوراکیست که در بدو ورودی غار قرار داشته است. این درخت تا سال ۷۴ بر دهانه‌ی غار وجود داشته، اما بعد از آن توسط حفاران غیرمجاز برای تهیه‌ی آتش قطع شده و در حال حاضر وجود خارجی ندارد. پس به طور کلی کلماکره به معنای مأوای کل و درخت انجیر است که در واقع مشخصات غار را ارائه می‌دهد.

داستان کشف شدن

درباره‌ی چگونگی کشف غار کلماکره حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد. داستانی که در همه جا ثبت شده به شرح زیر است: در سال ۱۳۶۸ یک چوپان (شکارچی) محلی در تعقیب یک بز کوهی این غار را کشف می‌کند. وی مشاهده می‌کند که بز کوهی چندبار داخل این غار می‌رود و از آن خارج می‌شود. در اولین بازدید این مرد (که عزیز کلماکره‌ای نام دارد) از غار، وی یک سکه‌ی قدیمی پیدا می‌کند و پس از نشان دادن این سکه به یک فروشنده‌ی عتیقه به ارزش غار پی می‌برد. وی دفعات بعد مجهزتر وارد غار شده و اشیای بیشتری پیدا می‌کند که کم‌کم آن‌ها را به فروش می‌رساند. چند سال بعد سازمان میراث فرهنگی از وجود این غار مطلع می‌شود و گروهی را برای حفاظت از غار کلماکره و گنجینه‌ی باقی‌مانده‌ی آن به محل می‌فرستد، اما دیگر چیز چندانی برای محافظت باقی نمانده بود، چرا که افراد محلی، قاچاقچیان، حفاران، دلال‌ها، مال‌خرها، دزدها، جاعلان آثار هنری و حفاران ساده‌لوح اشیا موجود در این غار را که شامل سکه و تعدادی مجسمه‌ی نقره‌ای از اشکال حیوانات و جام‌های نقره‌ای مربوط به دوران هخامنشیان و حکومت مادهاست، به یغما برده‌اند. متأسفانه سازمان میراث فرهنگی نیز در این مورد اهمال می‌کند و تنها با بستن دهانه‌ی غار آنجا را ترک می‌کنند و به سایر قاچاقچیان فرصت می‌دهند، گنجینه‌ی باقی‌مانده را هم غارت کنند. اکنون در غار تنها تعدادی ستون درهم‌ریخته باقی مانده و تمام دیواره‌های آن تخریب شده است.

غار کلماکره (2)

معماری غار

زمین‌شناسان می‌گویند که غار کلماکره بیشتر یک مکان طبیعی است تا تاریخی. این غار پر است از پدیده‌های زیبای طبیعی و ستون‌های جالب. غار از چهار تالار نسبتا بزرگ تشکیل شده که هر کدام دارای ستون‌های رسوبی و آویزهای شکوهمندی هستند که ارتفاع برخی از آن‌ها تا ۱۵ متر می‌رسد. غار کلماکره پر است از استالکتیت‌ها و استالاکمیت‌های طلایی، حوضچه‌های پرآب، دهلیزها و حفره‌ها. آبچال‌های طبیعی درون غار، ستون‌های رسوبی و سقف‌آویزهای زیبا از جذابیت‌‌های این غار هستند.

مساحت کلی فضای شناخته شده‌ی غار، ۴۳۰۰ متر و طول فضاهای متصل به هم و شناخته شده‌ی مسیر فعلی آن در حدود ۶۷۰ متر است. قسمت ورودی غار دارای فضایی به طول تقریبی ۲۰ متر و به عرض حدود ۸ متر است. ارتفاع غار از سطح زمین ۵۵۰ متر است.

تالار اول محل نگهبانی محافظان بوده است که در آن اتاقکی هم برای نگهبانی به ارتفاع ۸۰ سانتی‌متر و وسعت ۲ متر و از جنس قلوه‌سنگ و ملاط گل رس و کاه وجود داشته که اکنون تخریب شده است. در این تالار استالاکمیت‌هایی نیز وجود دارند که نتیجه‌ی دخالت انسان هستند، که حتی از آن‌ها هم به علت تخریب اثر چندانی باقی نمانده است. در تالار دوم خمره‌های بزرگ و کوچکی وجود داشته که به طرز خاصی روی ستون‌های آهکی نازک قرار گرفته بودند و احتمالا محل نگهداری مایحتاج روزانه بوده‌اند. جالب است که درباره‌ی تالار سوم و چهارم که محل اصلی نگهداری گنجینه‌ی غار بوده‌اند، اطلاعات چندانی در گزارش‌های باستان‌شناسی نیامده است.

اشیای پیدا شده

اشیا پیدا شده

اغلب اشیای یافت‌شده از غار کلماکره شامل پیکره‌ها، بشقاب‌ها و تکوک‌های نفیس هم‌اکنون در خارج از کشور و موزه‌‌هایی چون لوور، موزه‌ی بریتانیا و موزه‌ی متروپولیتن نیویورک قرار دارند. در ایران نیز این اشیا در موزه‌ی ایران باستان تهران و موزه‌ی قلعه‌ی فلک‌الافلاک در خرم‌آباد نگه‌داری می‌شوند.

اشیا پیدا شده

منبع : غار کلماکره ؛ گنجینه‌ پر رمز و رازی که به یغما رفت

منبع : غار کلماکره ؛ گنجینه‌ پر رمز و رازی که به یغما رفت

غار چال نخجیر

غار نخجیر کجاست؟

بدون شک یکی از زیباترین جلوه های خلقت خداوند را می توان در غارها یافت. غارها، شگفتی هایی هستند که خالق یکتا هنرمندانه نقش آن ها را در دل کوه ها و صخره ها تراشیده است. این جاذبه های طبیعی هر ساله پذیرای طبیعت گردان و گردشگران بسیاری هستند که برای لذت بردن از این خلقت شگفت انگیز به آن ها سفر می کنند. یکی از زیباترین غارهای آهکی ایران یا حتی جهان، غار چال نخجیر است. با الی گشت همراه شوید تا با هم سری به این غار شگفت انگیز و منحصر به فرد بزنیم.

چال نخجیر کجاست؟

یکی از زیباترین شگفتی های طبیعت، در استان مرکزی در ۱۱ کیلومتری شمال شرقی شهرستان دلیجان (حد فاصل نراق – دلیجان) و در دامنه های کوهی به نام تخت به ارتفاع ۱۷۱۶ متر از سطح دریا قرار گرفته است. این غار که به دوران سوم زمین شناسی تعلق دارد، در سال ۱۳۶۸ و پس از حفاری های سازمان آب دلیجان، شناسایی و کشف شد و در در سال ۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

دمای هوای داخل غار همانند بسیاری از غارهای دیگر در تمام فصول ثابت و بین ۷ تا ۱۴ درجه سانتی گراد می باشد. غار طبقاتی چال نخجیر دارای سه طبقه است و طبقه اول و زیرین غار دارای سفره آب زیرزمینی و دریاچه ایست که در عمق ۶۱ متری از سطح غار قرار دارد و ۱۹ متر نیز عمق آن است. طبق نظر زمین شناسان طول این غار حدود ۱۲ کیلومتر تخمین زده شده است که تا به امروز ۶ کیلومتر ازآن کشف شده است.

دو طبقه از این غار شگفت انگیز به طول ۱۲۰۰ متر با ایجاد مسیرها و پله هایی خاص برای بازدید گردشگران کف سازی و آماده شده است. نور پردازی های زیبای این غار بر روی بلورهای کلسیت و اشکال متنوعی که شبیه به انسان و برخی حیوانات از جمله عقاب و لاک پشت هستند، در کنار دیگر تندیس های بزرگ جسه و آویزه های بلورین، چشم هر بیننده ای را متحیر و مبهوت خود می کند.
غار چال نخجیر از ارزشمند ترین غارهای آهکی دنیاست. اشکالی که به دلیل رسوبات آهکی درون غار ایجاد شده اند، از زیباترین و بهترین نمونه های این رسوبات در دنیا هستند. این غار مربوط به دوران سوم زمین شناسی است و سنش حدودا ۷۰ میلیون سال برآورد شده است. طی میلیون ها سال، حرکت معکوسی گسل باعث ایجاد دالان ها، دهلیزها، راهروها و حوضچه های بسیار زیبایی شده است که از آن به نام غار چال نخجیر یاد می کنیم.

از همان بدو ورود به غار، چشمانتان به جمال آن روشن خواهد شد! سقفی بسیار بلند، و اشکالی متنوع و بلورین شما را شگفت زده خواهد کرد. نگران گم کردن راه نباشید، مسیری که برای بازدید عموم در نظر گرفته شده است، مشخص و امن است. درون این غار، باید قوه تخیل خود را به کار ببندید و شروع به تشبیه کردن اشکالی که می بینید با حیوانات مختلف کنید. برای تالارهای اینجا اسم هم گذاشته اند، تالارهایی با نام های عروس، گل کلمی، آبشارگلی، هیولا و… اما شاید زیباترین تالار این غار، تالار چهل ستون باشد. این تالار دنیاییست از رسوباتی به رنگ های مختلف که مانند دانه های انار با نظمی خاص کنار هم قرار گرفته اند.

بر روی دیواره های این غار مملو از توده های گل کلمی، اسفنج های آهکی و بلورین و قندیل هاییست که حاصل رصوبات دولومیتی و آهکی آن است.
از نکات جال توجه در این غار این است که نباید نگران ایجاد مشکل تنفسی برای خود باشید. چرا که تهویه طبیعی آن، وظیفه خود را به بهترین نحو انجام می دهد و شما در طول مسیر احساس تنگی نفس نخواهید کرد.

وجه تسمیه غار
در گذشته ای نه چندان دور، حکمرانان و شکارچیان، شکار خود را به یک منطقه پست و گود به نام چال نخجیر هدایت می کردند تا حیوان امکان فرار نداشته باشد. چال به همان معنی چاله و مکان پست است و نخجیر هم که به معنای شکارگاه است.

بهترین زمان سفر به این غار
همان طور که گفتیم هوای درون غار چال نخجیر در تمام فصول ثابت است. بنابراین بازدید از این غار در تمام فصول امکان پذیر است. ولی اگر خواهان این هستید که از زیبایی های بیرون غار و جاذبه های اطراف هم بهره ببرید، پیشنهاد ما به شما سفر به این منطقه در فصل بهار است.

نحوه دسترسی به غار

کوله بار خود را ببندید و راهی استان مرکزی شوید. بعد از گذشتن از شهر دلیجان، باید وارد جاده نراق شوید. حدود ۱۰ کیلومتر بعد تابلویی شما را به سمت غار هدایت خواهد کرد.

چشمه های آبگرم محلات
در سفر خود به این منطقه می توانید همزمان در یک روز سری هم به چشمه های آبگرم محلات بزنید. این چشمه ها از شهرت بسیار زیادی در استان مرکزی و همچنین سر تا سر ایران برخوردار است. آب گرم محلات نیز در ۱۵ کیلومتری شمال شرق این شهرستان و در ارتفاعات آن قرار دارد. رسیدن به این آبگرم از طریق جاده دلیجان – محلات و جاده اصلی قم – اصفهان (از طریق جاده دو دهک – خورهه) امکان پذیر است. استحمام در این چشمه های شفا بخش، اثرات مفید بسیاری بر سلامت جسمی و روحی انسان دارد. آب این چشمه از دسته آب های هیپورترمال است که در درمان بیماری های کبدی، صفراوی، کلیوی و گوارشی و به ویژه بیماری های رماتیسمی و پوستی موثر است.

این مجتمع دارای دو مجموعه مردانه و زنانه است که هرکدام دارای استخر شنا، وان و دوش های انفرادی هستند. در این منطقه تعداد زیادی مسافرخانه و مهمان پذیر قرار دارد که سالانه پذیرای جمعیت زیادی از گردشگران هستند.

سخن نهایی
همانطور که می دانید، برای ایجاد هر یک از اشکالی که داخل غارها میبینید، میلیون ها سال زمان نیاز است. بنابراین در ماجراجویی خود درون غارها هرگز به این رسوبات شکننده دست نزنید. این جمله معروف را همواره به خاطر خود بسپارید: در سفر به طبیعت، تنها چیزی که از شما به جای میماند رد پای شما، و تنها سوقاتی که با خود می برید عکسهایتان هستند. البته در این غار فلاش دوربینتان را خاموش کنید، زیرا که عکس برداری با فلاش ممنوع است.

منبع:غار نخجیر کجاست؟

غار نخجیر کجاست؟

غار ماهی کور کجاست؟

غار ماهی کور در لرستان شگفت‌انگیزترین گونه ماهی را در دل خود پرورش می‌دهد این‌گونه ماهی به‌طور کامل کور است و هیچ‌گونه آثاری از چشم خارجی در آن‌ها مشاهده نمی‌شود.
سرزمین چهارفصل استان لرستان به دلیل جاذبه‌های طبیعی، توریستی و گردشگری به‌عنوان پایتخت طبیعت ایران شناخته‌شده است این سرزمین خوش آب‌ و هوا در میان کوه‌های سر به فلک کشیده زاگرس قرار گرفته که نمایشگاهی از تنوع آب‌ و هوایی، کوه، رود، جنگل، دشت، چشمه، آبشار و گل‌های دیدنی ایجاد کرده است.

استان لرستان با زیبایی‌های چشم‌نواز خود همچون نگینی زیبا در دل کوه‌های سر به فلک کشیده اشترانکوه قرار گرفته که به‌واسطه این زیبایی‌ها و آب‌ و هوای مطبوعش، هر ساله در فصل بهار و تابستان پذیرای گردشگران و علاقه‌مندان بسیاری است.

ماهی کور غار از شگفتی‌های آفرینش

اما از زیبایی‌های طبیعت چشم‌نواز لرستان که بگذریم آثار شگفت‌انگیز و منحصربه‌فردی مانند «غار ماهی کور» در این استان وجود دارد که زیستگاه ماهیانی فاقد چشم و دارای بدنی شفاف است، این‌گونه ماهی تنها از “غار ماهی کور” در منطقه تنگ هفت لرستان یافت شده است.

این‌گونه ماهی به‌طور کامل کور است و هیچ‌گونه آثاری از چشم خارجی در آن‌ها مشاهده نمی‌شود، ماهی کور غار به لحاظ داشتن بدنی شفاف و بدون چشم از عجایب خلقت نام‌گرفته و در دنیا منحصربه‌فرد است این‌گونه ماهی چون در آب‌های زیرزمینی و در تاریکی غار زندگی می‌کند به “ماهی کور غاری” معروف است.

محسن امیری کارشناس مسئول زیستگاه‌ها و امور مناطق محیط‌زیست استان لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در سنوات گذشته دو گونه ماهی کور در این غار کشف شد، این گونه‌ها اندمیک بوده که در جهان وجود ندارد و تنها در این نقطه از استان لرستان یافت می‌شود.

کشف 3 گونه ماهی کور غار

وی بابیان اینکه غیرازاین دو گونه، یک‌گونه متفاوت دیگر توسط عیدی حیدری محیط بان منطقه کشف و به نام وی نام‌گذاری شده است افزود: این سه گونه با عنوان «Garratyphlops»، «Garralorestanensis» و «Eidinemachelius» نام‌گذاری شده‌ است.
کارشناس مسئول زیستگاه‌ها و امور مناطق محیط‌زیست استان لرستان عنوان کرد: ماهیان کور غار فاقد چشم بوده، سطح بسیار شفاف و کریستالی دارند به‌طوری‌که بافت و محتویات داخل بدن این‌گونه ماهیان مشخص است.

وی با بیان اینکه اندازه این‌گونه ماهیان بیشتر از شش تا هفت سانتی‌متر نیست تصریح کرد: این‌گونه ماهیان چون داخل غار زیست دارند و نور نمی‌بینند در ساختار و رنگ آن‌ها تأثیر گذاشته است، ماهیان کور غار خاص این منطقه هستند که در سال 82 به‌عنوان آثاری طبیعی ملی معرفی و جز مناطق چهارگانه تحت مدیریت حفاظت محیط‌زیست قرار گرفت.

امیری با اشاره به اینکه برداشت ماهیان کور تخلف محسوب می‌شود و جریمه نقدی دارد گفت: ایجاد راه دسترسی سد بختیاری از معضلاتی است که این‌گونه ماهیان را تهدید می‌کند چرا که خیلی از افراد می‌توانند با خودرو در این منطقه تردد کنند که این امر شرایط را برای حفاظت دشوار کرده است.

وی اظهار داشت: این‌گونه ماهیان در طبقه گونه آسیب‌پذیر قرار دارد؛ متأسفانه تاکنون در راستای تکثیر ماهیان کور غار مطالعاتی صورت نگرفته و برآورد جمعیتی نیز انجام نشده است.
سال 1308 در زمان احداث پروژه راه‌آهن تهران – جنوب دو نفر طبیعی‌دان دانمارکی که به همراه مهندسان این پروژه به لرستان سفرکرده بودند پس از بررسی در مورد سرشاخه رود سیرم و جویبار کایرود، به یک حفره آبی در نزدیکی روستای لون می‌رسند و در آنجا با یک نوع ماهی کور مواجه می‌شوند، پس از انتقال چند نمونه از ماهی‌ها به دانمارک آن‌ها را به نام «ایرانو سیپریس» به ثبت می‌رسانند ولی از ارائه محل کشف ماهی کور خودداری می‌کنند.

لرستان تنها زیستگاه «ماهی کور» در جهان

بعد از این کشف یک محقق انگلیسی به نام آنتونی جان اسمیت از طرف دانشگاه آکسفورد، در روز 26 خرداد سال 1330 به دنبال کشف محل ماهی کور به شهر کرمان سفر می‌کند، اما پس از سه ماه تحقیق با دست‌خالی به انگلیس باز می‌گردد و پس از 26 سال بعد متوجه می‌شود که ماهی مورد نظرش نه در قنات‌های کرمان بلکه در کوه‌های زاگرس وجود دارد و بر این اساس در سال 1356 به دنبال رد پای دانمارکی‌ها به منطقه پاپی لرستان سفر می‌کند و موفق به کشف محل ماهی کور می‌شود و چند نمونه از آن‌ها را با خود به انگلیس می‌برد.
در میان ماهیانی که اسمیت در سفر دوم خود به انگلیس برده است، یک نمونه نظیر همان نوعی که قبلاً دانمارکی‌ها کشف کرده و به نام ایرانو سیپریس به ثبت رسانده‌اند و گونه دیگری که توسط اسمیت کشف‌ شده با نام وی تحت عنوان «پاراچوبیتس اسمیتی» به ثبت می‌رسد.

اسمیت چند سال بعد برای بار سوم با یک گروه غواصی زبده به ایران می‌آید و در داخل حوضچه درون غار به کاوش بیشتری می‌پردازد و موفق به یافتن تعدادی ماهی کور دیگر می‌شود اسمیت نیز همانند کاوشگران دانمارکی از افشای محل غار خودداری می‌کند و هیچ نشانی از محل کشف ماهی کور به دیگران ارائه نداد تنها در کتابی که بعداً تحت عنوان «بازگشت ماهی کور سفید» تألیف می‌کند به این مطلب که غار ماهی کور در کوه‌های زاگرس قرار دارد اکتفا می‌کند.

مسیر دسترسی به غار ماهی کور

غار ماهی کور در شمال غربی روستای لون در حوالی ایستگاه «تنگ هفت» از توابع بخش پاپی شهرستان خرم‌آباد قرار دارد که راه دسترسی به این غار هم از طریق جاده و هم از طریق راه‌آهن قابل‌دسترس است و از بین قطارهای مسیر لرستان فقط قطار عادی تهران -اهواز و قطار محلی دورود – اندیمشک، در ایستگاه «تنگ هفت» توقف دارند.

از این ایستگاه باید پیاده به سمت شمال در راستای رود سزار تا پل سیرم و سپس ازآنجا به سمت غرب و روستاهای لون و للری ادامه داد تا پس از حدود چهار ساعت پیاده‌روی، در نزدیکی روستای لون به غار ماهی کور رسید، با ایجاد سد بختیاری این جاده زیرسازی و آسفالت شده که هم‌اکنون خودروهای سواری می‌توانند خود را به 300 متری غار برسانند.

زیستگاه ماهی کور در آب‌های زیرزمینی است و به دلیل اینکه دهانه غار ماهی کور به سطح آب‌های زیرزمینی اتصال دارد، ماهی کور در طول شب‌ها به نزدیکی سطح آب در دهانه غار می‌آید و تنها در روزهای گرم سال در نزدیکی آب‌های سطحی زمین دیده می‌شود و دمای آب محل زندگی این ماهی از پنج‌تا 28 درجه سانتی‌گراد متغیر است.

در سال 82 طرح مقدماتی غار ماهی کور به‌عنوان اثر طبیعی – ملی تهیه و پس از انجام مراحل قانونی در سال 84 در شورای عالی حفاظت محیط‌زیست مطرح و طی مصوبه شماره 262 در سال 84 به‌عنوان نخستین اثر طبیعی ملی استان لرستان تصویب و به ثبت رسید چراکه دو گونه نادر و منحصربه‌فردی از ماهیان کور که در هیچ کجای دنیا مشابه آن دیده نشده در این غار زندگی می‌کنند.

مشخصات دو گونه شگفت‌انگیز ماهی کور

اختلاف این دو گونه در این است که «ایرانوسیپریس» دو جفت سبیلک، یک جفت روی لب بالا و جفت دیگر در گوشه‌های دهان و کمی نیز فلس دارد ولی «پاراچوبیتس اسمیتی» سه جفت سبیلک دارد که دومین جفت از آن‌ها به‌خوبی رشد کرده و به انتهای سومین جفت می‌رسد و فلس هم ندارد.

ماهی کور فاقد ارزش غذایی برای انسان است اما به‌عنوان منابعی از ذخایر ژنتیکی نادر در بسیاری از پژوهشکده‌ها مورد ارزیابی و مطالعه قرارگرفته‌اند و نکته دیگر اینکه این ماهی در محلی غیر از زیستگاه اصلی‌اش بیشتر از یک ماه زنده نخواهد بود.

گونه ماهی کور در فهرست قرمز «iucn» و در ردیف گونه‌های در معرض انقراض قرار دارد.

منبع:غار ماهی کور کجاست؟

غار ماهی کور کجاست؟