رز سانگ

مشکل قارچ های سمی چیست؟

چند روز گذشته شاهد گزارشات متعددی از مشکلاتی بودیم که در چندین نقطه از کشورمان به واسطه مصرف قارچ‌های سمی ایجاد شده بود، در این زمینه نیز سازمان اورژانس اعلام کرده که تا 30 اردیبهشت ماه سال جاری 849 نفر در 10 استان دچار مسمومیت با قارچ شدند و از این تعداد تاکنون 10 نفر از هم‌وطنان ما جان خود را از دست دادند. ‌

به گزارش ایسنا، همچنین بنا بر اعلام سازمان اورژانس کشور، 149 نفر از این مسموم‌شدگان بستری هستند و 690 نفر نیز مرخص شدند.

اما در این جا سوال پیش می‌آید مشکل اصلی بحران قارچ‌های سمی کجاست؟ در این رابطه ایسنا به سراغ مدیر گروه پژوهشی زیست فناوری قارچ‌های صنعتی جهاددانشگاهی خراسان رضوی رفته تا نظر کارشناسی او را در این باره جویا شود.

دکتر حمیدرضا پوریان‌فر مدیرگروه پژوهشی زیست فناوری قارچ‌های صنعتی سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا- اظهار کرد: این موضوع در حقیقت در حیطه تخصصی رشته قارچ‌شناسی است و متخصصین قارچ شناس در کشور همچون جناب دکتر آصف (عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور بخش تحقیقات رستنی) صلاحیت بیشتری برای تشریح این موضوع دارند. اما می‌توان به صورت کلی بیان داشت که به زبان ساده (و غیر علمی) ما دو دسته قارچ کلاهک‌دار (Mushroom) داریم، یکسری قارچ‌های کلاهک‌دار خودرو داریم که در طبیعت ایران می‌رویند. برخی از این قارچ‌ها ممکن است سمی بوده و برخی دیگر از زمان قدیم توسط مردم مصرف شده و به عنوان خوراکی شناخته شده‌اند. اما در کنار آن یکسری قارچ‌های خوراکی پرورشی داریم که در واحدهای پرورش تولید قارچ به صورت صنعتی یا نیمه صنعتی تولید می‌شوند و برند تجاری دارند، تمامی این قارچ‌های پرورشی از نوع خوراکی هستند.

مسمومیت‌های اخیر ارتباطی با قارچ‌های خوراکی پرورشی ندارد

پوریان‌فر عنوان کرد: به هیچ‌ عنوان هیچ مشکلی متوجه قارچ‌های خوراکی پرورشی نیست و مسمومیت‌های اخیر ارتباطی با این نوع قارچ‌ها ندارد. این قارچ‌ها از نظر تغذیه برای انسان ایمن بوده و علاوه بر آن دارای فواید رژیمی و سلامت‌زایی نیز هستند. متاسفانه بعضی از روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها اخباری را مبنی بر اینکه قارچ فله نیز خریداری نکنند را منتشر کردند که این گفته غیر دقیقی است، چراکه موضوع اصلی بر سر فله یا بسته‌بندی بودن قارچ نیست بلکه موضوع اصلی و ریشه اصلی مسمومیت‌های اخیر در مصرف قارچ‌های خودرو آن هم از گونه‌های سمی (و نه از گونه‌های خوراکی) بوده است. در واقع بنده با گفت‌وگویی که با متخصصین قارچ شناسی از جمله آقای دکتر آصف انجام دادم، وی دلیل اصلی مسمومیت اخیر هم‌وطنان را عدم تشخیص درست گونه خوراکی و گونه سمی توسط افراد بومی عنوان داشته‌اند.

مدیرگروه پژوهشی زیست فناوری قارچ‌های صنعتی سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی اضافه کرد: تشخیص صحیح گونه خوراکی و گونه سمی قارچ‌های کلاهک‌دار بسیار تخصصی است. با توجه به شباهت‌های ظاهری بین این دو نوع گونه، اظهار نظر افراد بومی فاقد صلاحیت علمی (با تکیه بر مشاهدات و تجربیات) نبایستی مبنای مصرف قارچ‌های خودرو باشد.

پوریان‌فر در ادامه افزود: متخصصین قارچ شناسی که در بحران اخیر مساله را مورد واکاوی و بررسی دقیق قرار داده‌اند، چند توصیه مهم دارند یکی اینکه جمع‌آوری و تغذیه قارچ‌های خودرو توسط مردم عادی فاقد تخصص قارچ شناسی ممنوع است تا لذا از ریسک مسمویت با انواع سمی این قارچ‌ها پیشگیری شود. دیگر اینکه، اطلاعات افراد بومی در زمینه قارچ‌های خودرو غیرعلمی بوده و حتی اگر فردی برای آزمایش تشخیص گونه قارچ به متخخصین قارچ شناسی مراجعه کند فقط همان مورد را می‌توان بررسی کرد اما اگر آن فرد به طبیعت بازگردد و بر حسب ظاهر همان نوع قارچ را برداشت کند، ممکن است سمی باشد.

مدیرگروه پژوهشی زیست فناوری قارچ‌های صنعتی سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه تایید خوراکی بودن یک قارچ بومی توسط متخصص فقط به صورت موردی است و به هیچ عنوان نمی‌تواند به کل منطقه مد نظر تعمیم داده شود، تصریح کرد: توصیه دیگر این است که تابلوهای هشداردهنده در مکانی که قارچ‌های سمی از آنجا برداشت شده یا گزارش مسمومیت از آن منطقه داده شده است بایستی نصب شود.

مشکل قارچ های سمی چیست؟

وی اضافه کرد: در حال حاضر، شناسایی دقیق گونه‌های این قارچ‌ها که سبب این مسمومیت‌ها شده‌اند همچنان ادامه دارد و هرگونه اظهار نظر غیر کارشناسانه در رسانه‌ها بدون تایید متخصصین قارچ شناس قابل تایید نیست.

پوریان‌فر با اشاره به فعالیت‌های خود در جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: یکی از زمینه‌های فعالیت ما زراعی‌سازی قارچ‌های بومی و تلاش برای پرورشی کردن آن‌ها است. قارچ‌های حاصله از این یافته‌های تحقیقاتی وارد بازار مصرف نمی‌شوند بلکه در تحقیقات زیست-پزشکی و بیوتکنولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرند، چراکه زراعی سازی یک قارچ بومی برای تداوم و تکرار پذیری کار تحقیقاتی بر روی آن یک ضرورت است.

وی گفت: یکی دیگر از زمینه‌های فعالیت گروه پژوهشی ما تلاش برای گسترش تولید قارچ‌های خوراکی-دارویی (Culinary-Medicinal Mushrooms) از طریق دستیابی به دانش فنی تولید و اصلاح آن‌ها و همچنین کار تحقیقاتی بر روی خواص متعدد دارویی و درمانی آن‌ها است، حرکتی که در بسیاری از کشورهای دیگر نیز انجام شده است.

منبع:مشکل قارچ های سمی چیست؟

مشکل قارچ های سمی چیست؟

قارچ‌های خوراکی ارزش غذایی خوبی دارند و به همین دلیل می‌توانند در کنار سبزیجات پرخاصیت ‌‌میهمان همیشگی سبد غذایی خانواده‌ها شوند. قارچ‌ها کالری کمی دارند، هیچگونه چربی یا کلسترولی در آنها پیدا نمی‌شود و مقدار نمک بسیار کمی دارند. گروهی از ویتامین‌ها و املاح معدنی مهم مانند سلنیوم، پتاسیم، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین D و … هم در قارچ‌ها وجود دارد.

قارچ‌ها به دلیل داشتن بتاگلوکان و اسید لینولئیک منبع غذایی خوبی برای پیشگیری از بروز سرطان سینه و پروستات هستند. علاوه بر این اسید لینولئیک از ایجاد اثرات نامطلوب استروژن پیشگیری می‌کند. هورمون استروژن یکی از دلایل بروز سرطان سینه در زنان بعد از یائسگی است.

یکی از بهترین راه‌های تامین ویتامین D قرار گرفتن در معرض نور خورشید است اما درصورتی‌که روزانه بیشتر ساعات روز را در محیطی سر بسته می‌گذرانید بهتر است با کمک برخی مواد غذایی از جمله قارچ کمبود ویتامین D بدن‌تان را جبران کنید.

فواید قارچ خوراکی

خواص قارچ خوراکی

قارچ یک ماده غذایی سالم است که سبب می‌شود با خوردن آن احساس سیری کنید. نتایج برخی از تحقیقات نشان می‌دهد افزایش مصرف مواد غذایی کم‌کالری که ارزش غذایی بالایی دارند( مانند قارچ‌ها) می‌توانند جایگزین خوبی برای غذاهای پر کالری باشند، بنابراین اگر می‌خواهید پرخوری را کنار بگذارید و بدون مصرف مواد پرکالری احساس سیری داشته باشید انتخاب قارچ‌ها به شما کمک می‌کند تا به این هدف برسید، البته فیبر موجود در قارچ‌ها هم در این مسیر شما را همراهی می‌کند.

قارچ‌ها پروتئین هم دارند اما نه به اندازه گوشت‌ها. هر ۱۰۰ گرم قارچ حدود سه گرم پروتئین دارد اما پروتئین موجود در ۱۰۰ گرم گوشت قرمز یا مرغ حدود ۲۰ تا ۳۰ گرم است. همین مقدار ماهی ۱۵ تا ۲۰ گرم پروتئین دارد، با این وجود قارچ از لحاظ داشتن پروتئین گیاهی در سطح خوبی است، به همین دلیل به گیاهخواران توصیه می‌شود برای جبران کمبود پروتئین بدن‌شان در کنار سویا یا سایر منابع پروتئین گیاهی حتما از قارچ‌ها کمک بگیرند.

بتاگلوکان ترکیبی است که در بیشتر گونه‌های قارچ خوراکی پیدا می‌شود و به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند، درنتیجه مقاومت بدن در مقابل بیماری‌ها و عوامل آلرژی‌زا بالا می‌رود. بتاگلوکان در قارچ‌هایی که کلاهک پهنی دارند بیشتر دیده می‌شود.

نه گیاه است نه جانور!

بیشتر ما قارچ‌ها را نوعی از سبزیجات می‌دانیم اما شاید برای‌تان جالب باشد بدانید که قارچ‌ها دسته‌ای از یوکاریوت‌ها هستند که نه گیاه هستند نه جانور؛ به آنها هتروفیت یا دگرخوار می‌گویند که در خاک و آب زندگی می‌کنند و غذای‌شان از بقایای گیاهان یا جانوران تامین می‌شود. این را هم بدانید که قارچ‌ها موجودات مقاومی هستند و می‌توانند در شرایط مختلف به زندگی ادامه دهند. بیش از ۳۸ هزار گونه قارچ در دنیا وجود دارد که فقط بعضی از آنها خوراکی هستند. قارچ‌های خوراکی هم در دسته‌های مختلفی جای می‌گیرند. بعضی‌ها کلاهک باز‌تری دارند و در گروهی دیگر کلاهک بسته است. رنگ قارچ‌های خوراکی به‌طور معمول سفید یا قهوه‌ای است اما قارچ های سمی رنگ های تند و تیزی دارند که نشان می‌دهد نباید به آنها نزدیک شوید. توصیه می‌شود هنگام گشت و گذار در جنگل به‌ هیچ‌ عنوان به ظاهر و رنگ قارچ‌ها اعتماد نکنید و برای خوردن قارچ‌های به ظاهر خوراکی هم نقشه نکشید چون امکان سمی بودنشان هست.
شستن قارچ ها

یکی از مهم‌ترین نکات بهداشتی هنگام مصرف قارچ‌ها شست‌ و شوی درست آنهاست، البته تا زمانی که قصد استفاده از قارچ‌ها را ندارید، آنها را نشویید. هنگام شست‌ و شو آنها را به حال خودشان در آب رها نکنید چون قارچ‌ها آب را جذب می‌کنند و هنگام پخت و پز آب غذای‌تان بیشتر می‌شود. هنگام شست و شو کلاهک را با فشار نشویید و آن را به آرامی تمیز کنید. حتی می‌توانید با مقدار کمی آب گرد و غبار آن را بگیرید و بعد با کمک پارچه حوله‌ای ذرات سیاه روی قارچ را تمیز و در نهایت به آرامی و در زمان کوتاهی آبکشی کنید. پوست گرفتن قارچ هنگام شست‌وشو هم توصیه نمی‌شود.

سالم‌ترین روش پخت

یادتان باشد که نباید قارچ‌ها را زیاد بپزید چون بخشی از ارزش‌های غذایی‌شان را از دست می‌دهند. بهترین شیوه این است که آنها را با مقدار کمی روغن یا کره به مدت سه دقیقه در ماهیتابه تفت دهید، البته از قارچ‌های تازه و خوب شسته شده خام هم می‌توانید در ترکیب سالاد‌های مختلف استفاده کنید. قارچ‌های کبابی یا بخارپز شده هم می‌توانند در کنار غذاهای دیگری مانند انواع کباب و سالاد مصرف شوند.

فواید قارچ خوراکی

چگونه قارچ را انتخاب و نگهداری کنیم؟

قارچ هایی را که سالم هستند و صدمه ندیده اند (اوایل باز شدن چترشان می باشند)، بخرید.

بهترین شیوه نگهداری از قارچ‌هایی که از سلفون خارج شده‌اند این است که آنها را داخل پاکت‌های کاغذی قرار دهید و در یخچال بگذارید. قارچ‌ها را داخل کیسه فریزر نگذارید چون به علت تعریق، زود‌تر نرم و فاسد می‌شوند. قارچ‌ها تا چهار روز در یخچال سالم می‌مانند اما بعد از آن تازگی‌شان را از دست می‌دهند.

با قرار دادن قارچ ها در پاکت کاغذی می توانید تا یک هفته آنها را سالم نگه دارید.
قارچ ها را باید ابتدا به آرامی تمیز کرد و سپس شست. قارچ های پرورشی ممکن است خام هم خورده شوند، اما بیشتر قارچ ها را بایستی به شکل پخته مصرف کرد.
از قارچ ها به صورت تازه، کنسرو شده، خشک شده و فریز شده استفاده می شود.

نکته قابل توجه اینکه: قارچ های وحشی را از اماکن قابل اطمینان خریداری کنید، زیرا بعضی از قارچ های وحشی، سمی اند و می توانند به سلامت قلب، کلیه و کبد صدمه بزنند و حتی کشنده باشند.

قارچ یکی از سالم‌ترین مواد غذایی است که می‌تواند در ترکیب رژیم غذایی مبتلایان به دیابت جای گیرد. قارچ چربی و کلسترول ندارد، مقدار کمی هیدرات‌کربن را در خودش جای داده و از لحاظ داشتن پروتئین در سطح خوبی قرار دارد. ویتامین، مواد معدنی، آب و فیبر هم از سایر ترکیبات موجود در قارچ هستند که به سلامت هرچه بیشتر بیماران مبتلا به دیابت کمک می‌کنند. قارچ‌ها انسولین طبیعی و آنزیم‌هایی دارند که سبب شکسته شدن قند یا نشاسته موجود در غذاها می‌شوند. علاوه بر این قارچ‌ها ترکیباتی دارند که در بهبود عملکرد پانکراس، کبد و سایر غدد هورمونی درون ریز تاثیر دارند. با این روند تولید انسولین و جریان یافتن آن در طول بدن تسهیل می‌شود.

همه قارچ‌ها خوراکی نیستند و برخی از قارچ‌های غیرخوراکی و سمی می‌توانند کشنده باشند، البته برخی از قارچ‌های خوراکی هم برحسب اینکه در چه بستری رشد می‌کنند ممکن است سمی شوند، بنابراین هیچ وقت در محیط‌های طبیعی و جنگل‌ها با دیدن قارچ‌های به ظاهر خوراکی وسوسه نشود، مگر اینکه توسط فردی متخصص از بابت خوراکی بودن‌شان مطمئن شده باشید.

منبع:فواید قارچ خوراکی

فواید قارچ خوراکی