رز سانگ

پلاکت خون چیست؟

 

پلاکت خون در مغز استخوان تولید شده و در خون وجود دارد و زمانی که جایی از رگ های خونی آسیب دیده است، به هم می پیچد تا جلوی خونریزی را بگیرد، در واقع نقش مهمی در انعقاد خون ایفا می کنند.

وظیفه اصلی پلاکت ها جلوگیری از خون‌ریزی و خارج شدن گلبول‌ قرمز از داخل رگ است، بنابراین پلاکت خون مقدار باعث خونریزی خواهد شد. هنگامی که پوست مجروح و یا شکسته شود، پلاکت ها با هم در آمیخته و مخلوط می شوند و لخته ها را تشکیل می دهند تا خونریزی را متوقف کنند.

میزان نرمال پلاکت خون چقدر است؟
تعدا پلاکت نرمال در خون می بایست بین ۱۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار در هر میکرومیلی لیتر باشد. پلاکت بالای ۴۵۰ هزار را بیماری ترومبوسیتوز و پلاکت های کم تر از ۱۵۰ هزار را بیماری ترومبوسیتوپنی می نامند. پلاکت زیر ۵۰ هزار یا بیشتر از یک میلیون غیر طبیعی است و نیازمند توجه خاص است.

تعداد پلاکت کم یا زیاد در خون و همچنین پلاکت هایی که به درستی عمل نمی کنند، می توانند باعث لخته خون، سکته و یا حمله قلبی شوند. بعضی اوقات نیز به دلیل بیماری های ارثی هستند.

پایین بودن پلاکت خون
زمانی که در خون، پلاکت کافی وجود نداشته باشد، بدن قادر به تشکیل لخته خون نیست. به پایین بودن پلاکت خون، ترومبوسیتوپنی می گویند. این وضعیت می­ تواند از خفیف تا شدید، باشد.

پایین بودن پلاکت خون چه علائمی دارد؟
علائم ترومبوسیتوپنی، بستگی به شدت کمبود پلاکت دارد. در موارد خفیف، مانند زمانی که پایین بودن پلاکت ها به خاطر بارداری است، معمولاً علایمی دیده نمی شود ولی در موارد شدیدتر ممکن است سبب خونریزی غیرقابل کنترل شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. از جمله این علائم:

کبودی غیر منتظره
لکه های بنفش یا قرمز کوچک زیر پوست
خونریزی بینی
خونریزی لثه
خونریزی از زخم ها که مدت طولانی طول می کشد متوقف شود.
خونریزی های شدید در قاعدگی
مدفوع سیاه رنگ یا خونی
ادرار قرمز یا صورتی رنگ
خونریزی یا استفراغ بسیار تیره
سرگیجه و سردرد های شدید
خونریزی از مقعد
افزایش ضعف

دلایل اصلی پایین بودن پلاکت خون چیست؟
1. ترومبوسیتوپنیک پورپورای خود ایمن (ITP)
پورپورای ترومبوسیتوپنیک با واسطه ایمنی که باعنوان ITP نیز شناخته می شود،بیماری است که در آن آنتی بادی های بدن بر علیه پلاکت خون حمله می کنند. آی تی پی یعنی، کمبود پلاکتی که دلیل آن شناخته شده نیست. این حمله آنتی بادی ها به سلول های طبیعی باعث کمبود پلاکت خون در بیماران مبتلا به ITP می شود. این بیماری دو حالت مزمن و حاد دارد. فرم حاد در کودکان شایع تر است و معمولاً بعد از بهبودی از عفونت رخ می دهد. فرم مزمن در بزرگسالان مخصوصاً زنان، شایع تر است.

2. پایین بودن پلاکت خون در دوران بارداری
یکی از علل ترومبوسیتوپنی، مربوط به زنان در دوران بارداری می باشد.

3. عفونت های ویروسی و باکتریایی
عفونت یکی دیگر از علل این بیماری است که معمولاً، عفونت ویروسی می باشد. همچنین پایین بودن پلاکت خون در بیمارانی که مبتلا به ویروس ایدز ( HIV ) هستند، نیز دیده می شود.

پایین بودن پلاکت خونبه غیر از یک بیماری ویروسی، می تواند با عفونت هایی که توسط باکتری ایجاد شده از قبیل مایکوپلاسما، سیفلیس و مالاریا نیز رخ دهد.

4. بیماری های بدخیم
بیماری هایی مانند لوسمی مزمن غدد لنفاوی همچنین ممکن است با پایین بودن پلاکت خون ناشی از سلول های ایمنی یا خود ایمنی، همراه گردد که یکی از بیماری های شایع مربوط به علت پلاکت پایین می باشد.

5. پرتو و اشعه
پرتو درمانی می تواند عارضه پایین بودن پلاکت ها را به همراه داشته باشد که یکی از علل پایین آمدن تعداد پلاکت خون به حساب می آید. مانند شیمی درمانی، اشعه یا مواد شیمیایی سمی

6. عوارض برخی داروها
بسیاری از مواد دارویی که در طول درمان استفاده می شود می تواند سبب ترومبوسیتوپنی شوند مانند برخی داروهای ضددیابتی، آسپرین یا داروهای ضد التهاب و داروهای ضد تشنج باشد. همچنین داروی استامینوفن، پلاکت ها را کاهش می دهد.

7. نارسایی مغز استخوان
مغز استخوان بافت اسفنجی داخل استخوان است. جایی که تمام اجزای خون، از جمله پلاکت ها تولید می شود. اگر مغز استخوان، به اندازه کافی پلاکت تولید نکند، تعداد پلاکت ها کم می شود.

8. کمبود تغذیه ای
کمبود برخی موادغذایی مانند کمبود ویتامین B1، کمبود فولات و آهن می تواند منجر به کاهش پلاکت های خون شود.

9. مصرف زیاد الکل
10. بزرگ شدن طهال
11. جنبه وراثتی کمبود پلاکت در بدن

منبع:عوارض پایین بودن پلاکت خون 

عوارض پایین بودن پلاکت خون